De cryptokoorts heeft toegeslagen. Je hebt het vast wel eens voorbij zien komen: de bitcoin. Iedereen heeft ‘ineens’ geïnvesteerd in cryptocurrencies. Maar hoe zit het eigenlijk met zo’n digitale munt? Kun je daar ook een product mee kopen in de winkel? Is het hetzelfde als de euromunt? Of wordt het zelfs een vervanger daarvan? Er zijn veel vragen omtrent dit – nog voor velen – raadselachtige onderwerp.
Bitcoin is voor veel mensen nog mysterieus en heeft het imago van gokken en speculatie. Maar wat stelt het nou eigenlijk voor? Als we het over de bitcoin hebben, is het handig om een onderscheid te maken tussen enerzijds het bitcoinnetwerk en de achterliggende techniek genaamd blokchain, en anderzijds de bitcoin als betaalmiddel.[1] De bitcoin als betaalmiddel is een cryptovaluta. Een cryptovaluta is digitaal geld. Je kunt het beschouwen als een vervanging van reguliere geldsoorten, zoals de euro. De bitcoin is van alle 3000 andere cryptomunten de meest gebruikte cryptocurrency.[2] In Nederland heeft de rechter bepaald dat bitcoin de juridische status van ruilmiddel heeft, maar (nog) niet die van geld.[3]
Sinds de opkomst van het internet en het online bankieren is er erg veel veranderd. Als je een vriend wil terugbetalen voor kopje koffie of een biertje doe je dat tegenwoordig via een tikkie. Een unieke uitvinding, maar met één probleem: er is altijd een derde instantie bij betrokken, zoals een bank. Dit komt door de digitalisering van de betaalwereld. In die context is het waarborgen van eenieders privacy niet langer vanzelfsprekend. Voorheen was privacy geen issue, want er werd simpelweg betaald via cash geld.
In 2008 werden burgers – nadat de hypotheekcrisis uitmondde in een bankencrisis – gedwongen om de banken in stand te houden via het betalen van belastingen. In dat jaar daalde het vertrouwen in de economie tot een absoluut dieptepunt. Deze financiële crisis was voor Satoschi Nakamoto aanleiding om het bitcoinnetwerk te starten.[4] Waarom? Het vertrouwen was verdwenen. “Dat is het probleem met de valuta zoals we deze nu kennen”, zei hij. Er is te veel vertrouwen nodig voordat het echt werkt. Wie Satoschi Nakamoto is, is vooralsnog onduidelijk. Sommige beweren dat het gaat om een individu. Anderen geloven dat Nakamoto een organisatie is. Hoe dan ook, hij kwam met een netwerk waarbij alle gebruikers gelijk zijn en alle transacties gecontroleerd kunnen worden, zonder dat een onafhankelijke instantie – zoals de overheid of een bank – dit kan beïnvloeden. Het meest toonaangevende verschil bij een transactie in bitcoins is dat er geen sprake is van een door de staat gecreëerde rekeneenheid, maar een private creatie.[5] Het vertrouwen van een bank is ingeruild voor een gezamenlijke database met versleutelde informatie, waarin het bewijs van de bitcointransactie ligt besloten.[6]
Op 22 mei 2012 werd de eerste bitcoinaankoop verricht. De bitcoin werd ingezet om een pizzabestelling te betalen.[7] Op dat moment een enorme ontwikkeling voor de toen nog onbekende cryptomunt, maar nu zijn er steeds meer bedrijven die bitcoins als betaalmiddel aanvaarden. Zo accepteert Thuisbezorgd de bitcoin al enkele jaren als rechtens betaalmiddel.[8]
In 2017 overschreed de bitcoin de waardegrens van 20.000 dollar. Hierdoor ontstond er een wereldwijde run op de cryptomunt. Op datzelfde moment begonnen landen als China en Zuid-Korea het recht rondom de bitcoin in een snelvaart aan te scherpen. Maar wat vinden we in Europa van de cryptovaluta?
In september 2020 heeft de Europese Commissie een strategie gepresenteerd op basis waarvan zij de cryptocurrencymarkt wil aanpakken en reguleren in zowel Europese als nationale wetgeving. Deze strategie draagt de naam Digital Operational Resilience Act (DORA)[9]. Het doel van deze strategie is het creëren van de juiste marktvoorwaarden voor de ontwikkelingen van cryptoactiva. Bovendien moet de DORA ervoor zorgen dat de Europese Unie haar kansen rondom crypto optimaal kan benutten, en tegelijkertijd eventuele risico’s kan beperken.[10] In het persbericht legt de Europese Commissie uit dat veel bestaande regels dateren van vóór de opkomst van cryptocurrency. Dat maakt het voor individuele landen moeilijk om juiste regelgeving te introduceren. De Commissie stelt daarom een proefregeling voor. Aan de hand hiervan kunnen bedrijven die transacties met crypto verhandelen en/of afwikkelen, afwijken van de reeds bestaande regels en onderzoeken waar eventueel nieuwe regels nodig zijn. Daarnaast hoopt de Europese Commissie dat nationale toezichthouders door het proefprogramma de mogelijkheid krijgen om ervaring op te doen met het bitcoinnetwerk. Het voorstel is nog niet aangenomen, en moet eerst worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Europese Raad.
Als je ooit besluit een investering in de bitcoins te wagen, zorg dan wel dat je de valuta op een veilige én toegankelijke plek bewaard. Een Duitse jongen, genaamd Stefan Thomas, heeft een harde schijf met daarop 180 miljoen euro aan bitcoins. Het enige probleem dat de bijna-multimiljonair heeft, is dat hij het wachtwoord van zijn schijf is vergeten.[11]
Koop je een bitcoin? Zorg dan wel dat je het wachtwoord van je kluis niet vergeet.
[1] T. Stammis, T. Meenink, M. van der Schaar, C. Plooy, ‘Wat is Bitcoin’, (https://bitcoin.nl/over-bitcoin).
[2] CoinMarketCap, Cryptocurrency Market Capitalizations, www.coinmarketcap.com.
[3] Rb. Overijssel (kanton- en handelsrecht) 14 mei 2014, ECLI:NL:RBOVE:2014:2667.
[4] D.G.A. Jansen, ‘Het fenomeen Bitcoin: fiscaal recht of fiscaal krom’, 18 april 2019 (http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=148028).
[5] R. A. Wolf, ‘Bitcoins: civiele en fiscale aspecten in beeld’, 2015, p. 27.
[6] S. Nakamoto, ‘Bitcoin: a Peer-to-Peer Electronic Cash System’, 31 oktober 2008, p. 1 (www.bitcoin.org/bitcoin.pdf).
[7] P. Vigna en M. Casey, ‘Het tijdperk van cryptovaluta: hoe Bitcoin en andere digitale munten de wereld voorgoed veranderen’, Amsterdam: Uitgeverij Business Contact 2015.
[8] https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/thuisbezorgd-nl-accepteert-bitcoins~b507e978/
[9] European Commission, ‘Questions and Answers: Digital Finance Strategy, legislative proposal on crypto-assets and digital operational resilience, Retail Payments Strategy’, 24 September 2020, (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/QANDA_20_1685).
[10] J. Marcus, EU wil Europese regelgeving voor bitcoin in cryptocurrency industrie (DORA), 25 september 2020 (https://nieuws.btcdirect.eu/dora/).
[11] RTL Nieuws, Duitser vergeet wachtwoord van harde schijf: 180 miljoen in bitcoins onbereikbaar, 13 januari 2021 (https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5208355/bitcoin-euro-dollar-duitsland-stefan-thomas-wachtwoord-computer).
Dutch 
English
Comments are closed